57 ülkenin üyesi bulunduğu Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bütün Avrupa’yı kapsayan işbirliğine dönük bir forum özelliği taşıyor. AGİT misyonları operatif ve özellikle de çatışmaların önlenmesi ve bertaraf edilmesinde aktif nitelikte. Almanya bu organizasyona mali ve personel bakımından güçlü biçimde katılıyor. AGİT’n Genel Sekreteri, Avustuırya’nın başkenti Viyana’da.
→ osce.org
Avrupa Birliği’nin ortak para birimi olan Avro, ABD Doları’ndan sonra dünyanın ikinci en önemli para birimi haline gelmiştir. Avro’nun para politikası sorumluluğunu merkezi Frankfurt’ta olan Avrupa Merkez Bankası (AMB) ile üye ülkelerin ulusal merkez bankaları ortaklaşa üstlenirler. 28 AB ülkesinin 19’sında Avro halihazırda resmi para birimidir. 1999 başlarından itibaren mali hesaplarda kullanılmaya başlanan Avro, “Avro Bölgesi”nde 1 Ocak 2002’den itibaren ödeme aracı olarak tedavüle çıkmıştır.
Almanya 1957 yılında bugünkü AB’nin altı kurucu üyesinden biriydi. 2013 itibariyle üye sayısı 28 oldu; bu devletlerin 19’unda Avro resmi para. Almanya’nın AB bütçesine katkısı, ülkenin büyüklüğüne ve ekonomik gücüne bağlı olarak yüzde 20 civarında. Baden Württemberg eyaletinin eski başbakanı Günter Oettinger (CDU) AB’de dijital ekonomiden sorumlu komiser.
→ bpb.de
Sıklıkla “bakanlar konseyi” olarak da adlandırılan Konsey, AB’nin en üst yasama merciidir. Her üye ülke bu organa, ilgili alanda bir bakan gönderiyor. Avrupa Birliği organları olarak Konsey ve AB Parlamentosu yasama yetkisini ve bütçe sorumluluğunu paylaşırlar. Konsey başkanlığı her altı ayda değişiyor.
Avrupa’nın entegrasyon süreci, Alman dış politikasının ağırlık verdiği noktalardan birini oluşturmaktadır. Federal Almanya Cumhuriyeti’nin birleşik Avrupa hedefine katkıda bulunma politikası Alman Anayasası’nda da bir hedef olarak yerini almaktadır. 2013’te Hırvatistan’ın Birlik’e alınmasıyla Avrupa Birliği 28 üye ülkeye ulaştı.
→ bpb.de
Merkezi Brüksel’de bulunan Avrupa Komisyonu, siyasi olarak bağımsız bir statüye sahip, ülkeler üstü ve Avrupa Birliği’nin ortak çıkarlarını temsil eden ve koruyan bir siyasi organdır. AB Komisyonu, tüm birlik yasalarında tavsiye hakkına sahiptir (“inisiyatif hakkı” da denilmektedir). Öte yandan Birlik’in devamlılığı açısından “antlaşmaların koruyucusu” sıfatıyla Birlik hukukuna uyulmasını denetler; bütçe ve tekel yasasında olduğu gibi kısmi konularda yürütme erkine de sahiptir. Komisyon’un temel görevlerinden biri de Birlik’in çıkarlarını uluslararası alanda korumaktır. AB Komisyonu’nun başında Komisyon Başkanı bulunmaktadır. Bu görevi 2014’ten beri Lüksemburglu Jean-Claude Juncker yürütmektedir. Avrupa Birliği’nin üyesi her ülke halihazırda bir komisyon üyesiyle Komisyon’da temsil edilir.
Avrupa Konseyi, üye devletleri temsilen asli bir karar organı olarak Avrupa Birliği’nin siyasi çizgisini belirler. Avrupa Konseyi’nde her yıl en az iki kez Başkan’ın yönetiminde devlet ve hükümet başkanlarıyla Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi bir araya gelirler.
Avrupa Parlamentosu, Avrupa Toplulukları’nın parlamenter organıdır. Üye ülkelerdeki seçmenler tarafından beş yıllığına doğrudan seçilen milletvekili sayısı bu dönem için 751’tür. Her ülke, parlamentoda nüfusuna oranla sandalye sayısına sahiptir. AB’nin en büyük nüfusa sahip ülkesi olan Almanya’ya 99 milletvekili düşmektedir. Parlamento, yasaların ve bütçenin onayı ve kontrol görevlerini yürütmekle beraber bağımsız yasa çıkartma hakkına sahip değildir. Parlamento’nun merkezi Strazburg’tadır. Diğer çalışma merkezleri Brüksel ve Lüksemburg’tur.
Birleşmiş Milletler (BM) uluslar arası sistemin anahtar unsuru. BM bütçesine en büyük üçüncü katkıyı yapan Almanya, BM’in günümüzün politik gerçeklerine uyumlu hale gelmesi için bir reforma gidilmesini 1996’dan beri savunuyor. Aynı zamanda bazı BM birimlerine ev sahipliği yapan ülkelerden; Bonn’da faaliyet gösteren çeşitli kuruluşlardan biri İklim Sekreterliği UNFCCC.
→ un.org
1995 yılında kurulan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) uluslararası ticaret alanında varolan anlaşmaların yürütülmesine hizmet etmeyi amaçlıyor ve dünya ticaretinin liberalleşmesi yönünde gelişmeleri destekleyen bir forum. Almanya dünya ticareti kapsamında özellikle de gelişmekte olan ülkelerin entegrasyonu için ısrarlı bir çaba içinde. DTÖ’nün merkezi Cenevre’de (İsviçre).
→ wto.org
Merkezi Washington, D.C.’de bulunan Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) amacı, üyesi olan 188 ülkede makro ekonomik istikrarı destekleyici çalışmalar yürütmek. Federal Almanya Fon’da sahip olduğu yaklaşık yüzde 6’lık bir payla Uluslararası Para Fonu’nun önemli katılımcılarından biri ve yürütmede bir Alman müdür üzerinden karar süreçlerinde önemli bir rol oynuyor.
→ imf.org
İnsan haklarının korunması ve genişletilmesi, Federal Alman Hükümeti’nin dış politikasındaki temel unsurlardan biri. Alman hükümeti, AB’deki partnerleriyle birlikte dünyanın dört bir yanında bu anlayışın gereği olarak insan haklarının korunması ve sürekli geliştirilmesi için çaba harcıyor. Bu yöndeki çalışmalar Birleşmiş Milletler’in kuruluşlarıyla, özellikle de Cenevre’deki İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Bürosu’yla işbirliği içinde gerçekleşiyor. Almanya’nın insan hakları politikası, insani bir yükümlülüğün gereği. İnsanları, haklarının ve temel özgürlüklerinin ihlaline karşı korumak ve baskı, keyfi muamele ve sömürünün olanak bulamayacağı uygun koşulları yaratmak yükümlülüğü. Alman anayasasından kaynaklanan bir görev bu. Anayasanın 1. maddesi, insan haklarını, dünyadaki tüm insan topluluklarının, barışın ve adaletin temeli olarak tanımlıyor.
Federal Almanya’nın, küresel barış ve yapılanma yolunda sürdürdüğü politikalarının ayaklarından biri olan kalkınma için işbirliği politikası, partner ülkelerdeki yaşam koşullarının iyileşmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Federal Hükümet uluslararası milletler topluluğuyla birlikte dünyada yoksullukla mücadele, barış ve demokrasi için, küreselleşmenin adil biçimde geliştirilmesi ve doğal kaynakların ve çevrenin korunması için çaba harcıyor. Bu politikanın temel unsurları, partner ülkelerde yönetimlerin güçlendirilmesi, öz sorumluluk ve kendi gücüne dayanmayı teşvik. Anahtar alanlar ise, eğitim, sağlık, tarımsal kalkınma, iklimin, çevrenin ve kaynakların korunması ile ekonomik işbirliği. Çevrenin korunması da temel konulardan biri. Almanya’nın bu alandaki politikasının ilkelerini ve konseptlerini Işbirliği ve Kalkınma Federal Bakanlığı (BMZ) geliştiriyor. Almanya ABD ve Büyük Britanya’dan sonra üçüncü büyük donör ülke.
→ bmz.de
AB’nin devlet ve hükümet başkanları 2007 Aralığında Lizbon’da AB’nin reform anlaşmasını imzaladılar. Üye ülkelerin onayından geçtikten sonra 2009 Aralığında yürürlüğe girdi. Bu anlaşma AB’yi yeni bir anlaşma temeline oturtuyor ve AB’yi daha demokratik ve daha şeffaf kılmayı amaçlıyor. Bu bağlamda Avrupa Konseyi Başkanı Birlik’in hareket kabiliyetinde süreklilik sağlanmasından sorumlu. ” Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi” Topluluk dış politikasından sorumlu. Bu sayede birçok konuda oybirliği şartı ortadan kalktığı için AB kararları kolaylaşmış durumda. Nitelikli çoğunluk yöntemi, onlarca yeni alanda geçerlilik kazandı. Konsey’in kararlarında 2014’ten itibaren ilkece “çifte çoğunluk” şartı geçerli. Bu yönteme göre AB kararları için, üye ülkelerin yüzde 55’inin oyu ve toplam nüfusun yüzde 65’inin oyu aranıyor. Ülkeden ülkeye devretmekte olan Bakanlar Konseyi Başkanlığında da değişikliğe gidilerek, üç üye ülkenin ekip olarak üstleneceği bir başkanlık yapısı 18 aylık dilimler halinde uygulanacak. AB Parlamentosu’nda parlamenter sayısı 2014’ten beri 751’le sınırlı. Her üye ülke parlamentoa en az 6 en çok 96 temsilci verecek. Reform anlaşması demokrasi ve temel hakların korunması alanında da güçlendirici önlemler getiriyor. Parlamento’nun rolü genişletiliyor, ulusal parlamentoları AB’nin yasama sürecine dahil ediyor, Temel Haklar Şartı yasal bağlayıcılık kazandı (Ingiltere ve Polonya için istisna hükmü var).
Kuzey Atlantik Paktı NATO (North Atlantic Treaty Organization) 1949 yılında kuruldu. Halihazırda 29 ülke pakta üye, Almanya da 1955 yılından beri üye. Alman Ordusu, NATO tarafından yürütülen Kosova görevinde, Afganistan’daki “Resolute Support” operasyonunda yer alıyor. NATO’nun merkezi Brüksel.
→ nato.int